Trên cơ sở mối quan hệ hợp tác hữu nghị truyền thống lâu đời giữa 2 nước Việt Nam - Trung Quốc, năm 2020, mặc dù trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, thách thức do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, thiên tai, đặc biệt là dịch Covid-19, song, 2 bên đã kịp thời điều chỉnh chương trình, kế hoạch công tác, tăng cường thông tin, trao đổi bằng nhiều hình thức phù hợp. Với sự nỗ lực, cố gắng, chủ động, sáng tạo, linh hoạt, việc triển khai thực hiện các nhận thức chung, biên bản, thỏa thuận đã được ký kết tại cuộc Hội đàm Gặp gỡ đầu Xuân năm 2020 và Hội nghị lần thứ 11 Ủy ban Công tác liên hợp giữa 5 tỉnh/khu đã đạt nhiều kết quả quan trọng.

Trong hợp tác, xây dựng kết nối giao thông, 5 tỉnh/khu đã chủ động đẩy nhanh tiến độ xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông, nghiên cứu quy hoạch, xây dựng các tuyến đường cao tốc kết nối cửa khẩu. Tổ chức thông xe, đưa vào sử dụng tuyến đường cao tốc Lạng Sơn - Bắc Giang thuộc Dự án đường cao tốc Hữu Nghị - Lạng Sơn - Bắc Giang - Hà Nội, hình thành tuyến giao thông Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị - Hữu Nghị Quan; đẩy nhanh tiến độ Dự án đường cao tốc Vân Đồn - Móng Cái; khởi công tuyến đường bộ cao tốc Trà Lĩnh (Cao Bằng) - Đồng Đăng (Lạng Sơn) kết nối với Cửa khẩu Long Bang (Quảng Tây, Trung Quốc); tổ chức thông quan cầu Bắc Luân II thuộc Cửa khẩu Quốc tế Móng Cái (Việt Nam) - Đông Hưng (Trung Quốc); cơ bản hoàn thành Dự án cầu đường bộ II Tà Lùng (Cao Bằng) - Thủy Khẩu (Trung Quốc).

Hội nghị lần thứ 11 Ủy ban Công tác liên hợp 4 tỉnh biên giới Việt Nam và Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc).

Các địa phương 2 bên đã chủ động đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nỗ lực nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư, làm tốt công tác đồng hành cùng doanh nghiệp, hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư tại khu kinh tế cửa khẩu. Thường xuyên trao đổi, hoàn thiện các thủ tục pháp lý về nâng cấp cửa khẩu, mở lối mở biên giới (lối thông quan).

Thống nhất phương án thông quan hàng hóa nước thứ 3 quá cảnh qua Việt Nam vào thị trường Trung Quốc và thời gian làm việc chính thức tại các cặp cửa khẩu; làm tốt công tác quản lý, giám sát người và phương tiện hàng hóa khi tham gia vào việc vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu qua lại biên giới. Mặc dù chịu ảnh hưởng lớn của dịch bệnh, đến nay, một số cửa khẩu, lối mở hoạt động trở lại, hoạt động thương mại 2 bên tiếp tục được duy trì; tổng kim ngạch 2 chiều năm 2020 đạt 6,23 tỷ USD.  

Hiệp định Hợp tác bảo vệ và khai thác tài nguyên du lịch thác Bản Giốc (Cao Bằng, Việt Nam) - Đức Thiên (Quảng Tây, Trung Quốc) được lãnh đạo hai Đảng, hai nước và các địa phương 2 bên quan tâm, thúc đẩy, đưa ra nhận thức chung về việc xây dựng công trình biên giới phục vụ triển khai Hiệp định, đảm bảo tuân thủ Hiệp định về quy chế quản lý biên giới trên đất liền Việt Nam - Trung Quốc. Phía tỉnh Cao Bằng đang khẩn trương hoàn thiện cơ sở hạ tầng thiết yếu, chủ động làm tốt công tác chuẩn bị để tổ chức vận hành thí điểm cho du khách hai bên qua lại ngay sau khi khống chế được dịch bệnh Covid-19.

Hợp tác quản lý biên giới đạt nhiều kết quả tích cực. hai bên tiếp tục duy trì và đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tham gia đóng góp, sửa đổi, bổ sung 3 văn kiện pháp lý về biên giới trên đất liền Việt Nam - Trung Quốc và dự thảo Trình tự phê chuẩn xây dựng các công trình biên giới của Ủy ban liên hợp biên giới đất liền Việt Nam - Trung Quốc.

Đặc biệt, ngay sau khi dịch Covid-19 bùng phát, 5 tỉnh/khu đã chủ động thiết lập và triển khai có hiệu quả cơ chế hợp tác phòng, chống dịch bệnh qua biên giới, cơ chế phối hợp giữa 4 tỉnh Việt Nam và Quảng Tây (Trung Quốc) về trao đổi thông tin tình hình dịch Covid-19; kịp thời trao đổi thông tin tình hình, làm tốt công tác quản lý xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu, quản lý người lao động trên hàng nghìn km đường biên, tại các cửa khẩu, lối mở (lối thông quan), đồng thời, tích cực hỗ trợ lẫn nhau về vật tư y tế phục vụ công tác phòng, chống dịch; đến thời điểm này, cả 5 tỉnh/khu đều chưa phát sinh trường hợp lây nhiễm dịch bệnh qua biên giới.

Kết quả đạt được trong năm 2020 tiếp tục khẳng định ý nghĩa, tầm quan trọng, tính thiết thực, hiệu quả của Chương trình Gặp gỡ đầu xuân giữa Bí thư Tỉnh ủy: Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Hà Giang (Việt Nam) và Bí thư Khu ủy Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc) và Hội nghị Ủy ban Công tác liên hợp giữa 5 tỉnh/khu.

Năm 2021 là năm có ý nghĩa quan trọng đối với cả Việt Nam và Trung Quốc: Là năm đầu Việt Nam triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025 và Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030; là năm Trung Quốc kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng và thực hiện Quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm lần thứ 14, mục tiêu tầm nhìn tới năm 2035. Trên cơ sở tiếp tục quán triệt sâu sắc đường lối đối ngoại của 2 Đảng, 2 nước, 5 tỉnh/khu sẽ cùng nhau quyết tâm cao, nỗ lực lớn, đổi mới, linh hoạt, sáng tạo, xây dựng quan hệ "Thắm tình hữu nghị, chủ động thích ứng, tăng cường hợp tác, thúc đẩy phát triển" thông qua việc triển khai một số nội dung trọng tâm sau:

Một là, tiếp tục duy trì, thực hiện tốt đường lối đối ngoại của 2 Đảng, 2 nước, không ngừng thúc đẩy hoạt động giao lưu hữu nghị, hợp tác toàn diện trên các lĩnh vực, thắt chặt hơn nữa tình hữu nghị giữa 5 tỉnh/khu, địa phương biên giới 2 bên ngày càng bền chặt hơn, thắm thiết hơn, góp phần thúc đẩy quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc.   

Hai là, chủ động thích ứng với tình hình dịch bệnh, thiên tai, biến đổi khí hậu cũng như sự thay đổi sâu sắc, phức tạp của tình hình khu vực và thế giới để có những điều chỉnh linh hoạt, phù hợp, đảm bảo tốt về hoạt động đối ngoại, cơ chế hợp tác phát triển trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, đẩy mạnh kết nối giao thông, mở, nâng cấp cửa khẩu, các cặp chợ biên giới đã ký kết để nâng cao năng lực thông quan, tăng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa 2 bên. Chỉ đạo các cấp, các ngành, chính quyền địa phương biên giới phối hợp chặt chẽ cơ chế phòng, chống dịch bệnh qua biên giới và cho phép thí điểm việc xuất nhập cảnh cho cư dân, tạo điều kiện giao lưu, thông thương, trao đổi hàng hóa.

Ba là, tăng cường hợp tác phát triển du lịch qua biên giới; xây dựng sản phẩm du lịch liên kết đặc sắc, chất lượng cao giữa 4 tỉnh của Việt Nam và Quảng Tây (Trung Quốc); sớm tổ chức vận hành thí điểm cho du khách qua lại khu cảnh quan thác Bản Giốc (Việt Nam) - Đức Thiên (Trung Quốc) ngay sau khi tình hình dịch Covid-19 có chuyển biến tích cực.

Bốn là, 5 tỉnh/khu cùng chủ động thúc đẩy mạnh hợp tác trên các lĩnh vực: Nông nghiệp, khoa học công nghệ, giáo dục, văn hóa, thể thao, y tế, hành chính tư pháp, tài chính tiền tệ, quản lý lao động qua biên giới, giao lưu nhân dân... đi vào chiều sâu, thiết thực, hiệu quả, đồng thời không để dịch bệnh làm ảnh hưởng đến hợp tác, phát triển giữa các tỉnh/khu.

Năm là, thực hiện tốt 3 văn kiện pháp lý về biên giới trên đất liền Việt Nam - Trung Quốc, các nội dung ghi nhớ trong biên bản hợp tác giữa 5 tỉnh/khu; nâng cao năng lực phối hợp, tích cực hợp tác trong công tác phòng chống tội phạm, buôn lậu, cứu hộ, cứu nạn; bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và hoạt động của nhân dân 2 nước trên khu vực biên giới, giải quyết kịp thời, ổn thỏa các vấn đề nảy sinh trên biên giới, hướng đến sự phát triển ổn định.

Với sự nỗ lực, quyết tâm chung cùng với đà khởi sắc của xuân mới Tân Sửu 2021, tin tưởng rằng mối quan hệ truyền thống tốt đẹp, tình đoàn kết, hữu nghị, hợp tác đôi bên cùng có lợi giữa các tỉnh: Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Hà Giang (Việt Nam) và Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc) sẽ không ngừng củng cố, phát triển, góp phần làm phong phú thêm nội hàm quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện giữa 2 Đảng, 2 nước, đóng góp cho hòa bình, ổn định, phát triển của khu vực và các địa phương hai bên.

Lại Xuân Môn, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh